خودنظارتی ، حلقه مفقوده نمایندگی

بیانات حکیمانه دو سال قبل رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار رییس، اعضای هیأت رییسه و نمایندگان مجلس دهم با ایشان در خصوص موضوعات مختلف روز کشور، اگرچه همچون همیشه نقشه راهی روشن پیش روی کارگزاران نظام و دست اندرکاران اجرایی کشور بود؛ با این وجود آن بخش از بیانات معظم له در خصوص اصل "نطارت" و "خود نظارتی" نمایندگان به عنوان رکن اصلی وظایف و مسوولیت های نمایندگی و وکالت مردم در رأس مجلس، از جمله کلید واژه هایی به شمار می رود که بعضا آثار و تبعات "فقدان" و "بی توجهی" به این اصل را در رفتار برخی نمایندگان به عینه می بینیم به طوری که بی توجهی به این اصل اساسی و فقدان اصل نظارت و بی توجهی به خود نظارتی، بر موضوع انحراف از معیار وظایف نمایندگی مهر تأیید می زند.

" خویشتن نظارتی " مورد نظر مقام معظم رهبری در تولیت وظیفه نمایندگی مردم و وکلات ملت، چه در سطحی کلان به مانند مجلس شورای اسلامی و چه در سطحی محلی همچون شورای اسلامی شهرها از آن دست وظایف و مسوولیت های قانونی و تفویضی حساسی است که متأسفانه طی سال های اخیر کم تر مورد توجه بوده و اتفاقا در نتیجه همین غفلت نیز شأن و جایگاه نمایندگی به واسطه برخی اتفاقات به وجود آمده زیر سوال رفته است.

به عنوان مثال فقدان عنصر نظارت برخی ادوار شوراهای شهر تبریز ازجمله شورای چهارم، البته موضوعی نیست که رسانه ها یا افراد دیگر به آن دامن زده یا با طرح یک سویه و اتهام گونه آن به تعبیر برخی، با توسل به آن موج سواری کنند؛ چه، بارها و بارها همین موضوع از زبان برخی اعضای منتقد مجالس و شوراها مورد تأکید قرار گرفته و از آن تحت عنوان پاشنه آشیل جایگاه نمایندگی در ادوار قبلی مجلس و شوراها یاد شده است.

ناگفته نماند که اصل " نظارت " در نهادهایی همچون مجلس و شوراها یک وظیفه توأمان "فردی" و "جمعی" است و صرف توقع داشتن اعمال این وظیفه از سوی کلیت نهادهایی همچون شورا یا مجلس به هیچ عنوان نمی تواند نافی مسوولیت و وظیفه نمایندگی تک تک اعضا و احیانا قصورهای احتمالی آنان باشد.

هر چند شاید برخی چنین عنوان کنند که فرامین و بیانات دو سال قبل مقام معظم رهبری در دیدار نمایندگان مجلس دهم ناظر بر وظایف نمایندگی بهارستانی ها بوده است، غافل که به جهت یکسان بودن کارکردهای نمایندگی مجلس و شورا و تقریبا تشابه کارکردی این دو نهاد؛ قطع به یقین، این بیانات ناظر بر وظایف نمایندگی اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز می باشد؛ بیاناتی که تکرار و بازنشر تخصیصی آن شاید برای نمایندگان مجلس فعلی، اعضای شوراها و حتی کاندیداهای این دوره انتخابات خالی از لطف نباشد.

مقام معظم رهبری در دیدار دو سال قبل نمایندگان مجلس دهم با معظم له، در بیاناتی خطاب به نمایندگان، با اشاره به اهمیت اصل نظارت و مراقبت از خود در انجام وظایف نمایندگی فرمودند: "یکی از چیزهایی که به معنای واقعی کلمه می تواند این (اقتدار) را در مجلس تأمین کند و تضمین کند، نظارت مجلس بر خویشتن است؛ من این را در مجلس هشتم گفتم. مجلس بر خودش نظارت کند. بالاخره مجلس تشکیل می شود از تعدادی انسان؛ ما انسان ها، همه‌مان در معرض خطا هستیم؛ یعنی شوخی ندارد، بزرگ و کوچک هم ندارد، پیر و جوان هم ندارد، همه‌مان در معرض خطا و در معرض لغزش هستیم. چه‌کسی باید جلوی این لغزش را بگیرد؟ خود مجلس. انواع ‌و اقسام لغزش ها هم متصوّر است؛ مجلس اگر نظارت کرد، جلوی لغزش نماینده را گرفت و نماینده توانست این پاکیزگی و طهارت خودش را در طول این چند سال حفظ کند، آن‌وقت زبانش باز خواهد بود؛ آن‌وقت می تواند، اگر چنانچه نقطه‌ی اشکالی در هرجا دید آن را بیان کند؛ این را باید مجلس رعایت بکند. من خواهش می کنم مسئله‌ی " خودنظارتی "، " خویشتن‌نظارتی " مجلس را دستِ‌کم نگیرید. این را حفظ کنید."